Oké, jij bent het inderdaad die het onderzoek heeft uitgevoerd en ja, je bent ook degene die het onderzoek heeft beschreven. Maar het gaat niet om jou, het gaat om de resultaten van het onderzoek. En dus gebruik je niet de ik-vorm. Schrijf in de tweede (wij) of derde (zij) persoon. De tweede persoon kun je in de conclusie hanteren, de derde persoon als je het hebt over de proefpersonen of experts.
Voor elke academische tekst geldt: maak het zo duidelijk mogelijk voor de lezer. Een goede manier om de lezer te helpen, is het aanbrengen van structuur. Zorg voor overgangszinnen tussen alinea’s én binnen alinea’s. En plaats altijd de belangrijkste alinea aan het begin van de paragraaf.
Academisch schrijven is ook je tekst in een keurslijf gieten. De indeling is eigenlijk altijd hetzelfde, de inhoud verschilt. Je begint met de Inleiding (I), dan volgt de Methode (M), hierna komen de Resultaten (R) en je eindigt met de Discussie (D). Hoe vaker je een wetenschappelijke tekst maakt, hoe makkelijker dit gaat.
Alle titels in jouw academische tekst, hebben dezelfde stijl. Of het nu gaat om de titel, de ondertitel of de kop van een alinea. Bekende informatie vooraan, nieuwe informatie achteraan. En titels en koppen worden nooit gevolgd door een punt.
Niets is zo vervelend als een tekst die passief is geschreven. Schrijf actief! ‘De proefpersonen voerden het experiment uit,’ in plaats van ‘aan de proefpersonen werd gevraagd om het experiment uit te voeren.’ Door actief te schrijven, ga je vanzelf ook korte zinnen maken. Ook dat is fijn voor de lezer.
Jij kent je onderzoek en het vakgebied natuurlijk door en door. Maar de kans is groot dat dit niet geldt voor de lezer. Vermijd daarom zoveel mogelijk jargon. Soms is een vakinhoudelijke term onvermijdelijk, maar leg het begrip dan uit.
Even terug naar de les Nederlands van vroeger: laat hulpwerkwoorden weg. Hulpwerkwoorden zijn bijvoorbeeld: zullen, kunnen, moeten en mogen. In veel gevallen is het namelijk prima mogelijk om een zin te formuleren zonder deze hulpwerkwoorden. Het maakt je tekst onnodig complex.
Academisch schrijven lijkt soms op een trial-and-error oefening. Je schrijft wat op, denkt er even over na en streept het weer door. Vooral dat laatste moet je jezelf aanleren. Heb je een stukje geschreven, leg het dan weg en lees het later nog eens. Grote kans dat je nog wat tekst kunt schrappen. Bij wetenschappelijk schrijven draait het niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit. Met andere woorden: meer pagina’s betekent niet per definitie een betere academische tekst.
Met bovenstaande tips gaat het jou lukken om academisch te schrijven. Ter afsluiting zijn er nog een aantal kenmerken van een leesbare academische stijl. Zorg voor een objectieve tekst die onpersoonlijk en zakelijk is. Wees daarbij zorgvuldig met de claims die je maakt. Doe geen uitspraken die niet volgen uit je onderzoek. Veronderstel je iets, staaf dit dan met bronnen of leg uit waarom je denkt dat het zo is en waar dat uit blijkt.